Trong kho tàng văn hóa của dân tộc Việt Nam, sinh hoạt lễ hội là vùng văn hóa rất đặc trưng. Lễ hội là sinh hoạt văn hóa dân gian hầu như có mặt ở khắp mọi miền đất nước. Nhiều lễ hội ra đời cách đây hàng nghìn năm đến nay vẫn được duy trì. Lễ hội ở Việt Nam bao giờ cũng hướng tới một đối tượng thiêng liêng cần suy tôn là nhân thần hay nhiên thần. Đó chính là hình ảnh hội tụ những phẩm chất cao đẹp nhất của con người. Giúp con người nhớ về nguồn cội, hướng thiện và nhằm tạo dựng một cuộc sống tốt lành, yên vui. Dưới đây là top 5 dịp lễ – hội đặc sắc nhất ở Việt Nam.
Tết Nguyên Đán cổ truyền
Tết Nguyên Đán là dịp lễ đầu năm âm lịch quan trọng và có ý nghĩa bậc nhất ở Việt Nam, cùng với văn hóa Tết Âm lịch của các nước Đông Á. Tết Nguyên đán hay còn gọi là Tết Cả diễn ra vào tháng Giêng, thời điểm nông nhàn, mọi người rảnh rỗi, nghỉ ngơi, đi chơi. Theo truyền thống, người dân Việt xưa chủ yếu làm nông, mang tính thời vụ nên vào những lúc nhàn hạ. Trước ngày Tết, người Việt có các phong tục như “cúng Táo Quân” và “cúng Tất Niên” Vì Tết tính theo Âm lịch nên Tết Nguyên Đán của Việt Nam muộn hơn Tết Dương lịch.
Tết đến xuân về không chỉ là niềm khao khát của biết bao đứa trẻ để được xúng xính quần áo mới, được ăn bánh mứt và nhất là được nhận lì xì mà nó còn mang một ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Đó là điểm giao thời giữa năm cũ và năm mới, giữa một chu kỳ vận hành của đất trời, vạn vật cỏ cây. Bên cạnh đó là khao khát sự trường tồn cuộc sống, sự hài hòa Thiên – Địa – Nhân, sự gắn kết trong cộng đồng, gia tộc và gia đình. Tết Nguyên đán còn là dịp để hướng về cội nguồn. Đó là giá trị tâm linh, cũng là giá trị tình cảm sâu sắc của người Việt, trở thành truyền thống tốt đẹp.
Tết Trung Thu – Tết của thiếu nhi
Trung thu là giữa mùa thu. Tết Trung thu như tên gọi rơi vào Rằm (ngày 15) tháng Tám âm lịch. Từ xưa, đây được xem là ngày lành, tháng tốt để tiên đoán mùa màng và cũng là dịp Tết vui chơi của trẻ nhỏ. Theo đó, người xưa luôn cho rằng có mối liên hệ giữa cuộc đời và vầng trăng. Trăng tròn và trăng khuyết, niềm vui nỗi buồn, sự đoàn tụ, sum họp hay chia ly. Cũng từ đó trăng tròn là biểu tượng của sum họp và Tết Trung thu cũng được gọi là Tết Đoàn viên.
Vào ngày này, theo phong tục người Việt, người lớn thường chuẩn bị mâm cỗ (bánh, trái…) dâng lên cúng tổ tiên, những người đã khuất. Sau đó, tất cả các thành viên trong gia đình đều quây quần bên nhau cùng phá cỗ, thưởng trăng. Người Việt cũng thường mượn ngày này để tỏ lòng hiếu kính với ông bà, bố mẹ bằng những món quà, những lời thăm hỏi. Ngày này cũng được xem là Tết Thiếu nhi. Trẻ em các vùng miền trên cả nước được rước đèn, phá cỗ, xem múa lân, ngắm trăng… cùng bạn bè.
Rằm tháng bảy – Lễ Vu Lan báo hiếu
Rằm tháng Bảy, Tết Trung nguyên, lễ Vu Lan còn được hiểu là lễ báo hiếu, là một trong những ngày lễ chính của Phật giáo. Hai lễ đều được cúng vào ngày Rằm tháng Bảy nhưng xuất phát từ những điển tích riêng biệt. Lễ Vu Lan là để cầu siêu cho cha mẹ nhiều đời được siêu thoát, còn lễ Xá tội vong nhân là để cúng cho nhưng vong hồn không nơi nương tựa, không người thờ cúng.
Vào ngày Rằm tháng Bảy, những gia đình có điều kiện đều cúng hai mâm: một mâm cúng tổ tiên tại bàn thờ và một mâm cúng chúng sinh gọi là cúng cô hồn đặt ở sân trước nhà hoặc trên vỉa hè. Lễ này thường được làm vào ban ngày, tránh làm vào xẩm tối vì lúc này mặt trời đã lặn, cửa âm phủ đã đóng. Trong khi đó, Lễ Vu Lan cũng là dịp gặp gỡ, đối thoại, giao lưu, chia sẻ giữa thế hệ này với thế hệ khác, giữa đời này với đời sau. Ngày này mọi người cùng tôn vinh các giá trị truyền thống cha ông, các giá trị văn hoá tình người trong ý nguyện tất cả là “Đồng bào” là cha, là mẹ, là anh em, là thân bằng quyến thuộc, giữa người còn và kẻ đã khuất, trong ý niệm tâm linh cầu nguyện dựng xây cuộc sống tốt đẹp.
Tết Dương Lịch
Dù không phải là một ngày lễ cổ truyền theo văn hoá dân gian, Tết Dương lịch vẫn là một dịp lễ đầu năm mọi người đón mừng, Đây là thời khắc chuyển giao sang năm mới, hoà chung với không khí hân hoan của toàn thế giới. Vào ngày này, nhiều người Việt sẽ tập trung tại những khu phố lớn, sầm uất, thưởng thức ca nhạc, ăn uống và ngắm pháo hoa đón mừng năm mới.
Festival Huế
Festival Huế được tổ chức 2 năm một lần, là một sự kiện văn hóa lớn được tổ chức tại Huế vào các năm chẵn nhằm mục đích tưởng nhớ về những giá trị truyền thống tại cố đô Huế. Tham gia lễ hội này, du khách sẽ được thưởng thức những màn biểu diễn nghệ thuật đường phố, ngâm thơ, các buổi trưng bày đầy màu sắc, hòa nhạc, chơi trống và xem các bộ phim lịch sử.
Chủ đề “Di sản văn hóa với hội nhập và phát triển – Huế luôn luôn mới”, Festival Huế 2020 năm nay hứa hẹn mang lại cho người tham dự những trải nghiệm mới lạ, độc đáo về văn hóa, lịch sử, và nghệ thuật, là nơi hội tụ những chương trình biểu diễn hấp dẫn của các đoàn nghệ thuật đặc sắc, tiêu biểu diễn ra trên những sân khấu chính: sân khấu Ngọ Môn, sân khấu quảng trường Quốc Học và các tụ điểm biểu diễn trên các tuyến đi bộ ở trung tâm thành phố Huế